Ελεύθερη Πτώση
Αν ήμουν όρος στο συντακτικό, θα ήμουν Κατηγορούμενο.
Αν ήμουν πτώση, θα ήμουν Δοτική.
Εδώ και κάμποσο καιρό και μετά από … επισταμένες μελέτες και εμπεριστατωμένες έρευνες, έχω καταλήξει στο ασφαλές και ενδιαφέρον συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι κατά περι…πτώσεις χωρίζονται σε πτώσεις. Η πτώση άλλωστε είναι συνυφασμένη με το ανθρώπινο γένος απ’ την εποχή των Πρωτοπλάστων. Η σημειολογία της Παλαιάς Διαθήκης το αναφέρει ξεκάθαρα: «Η πτώση του ανθρώπου απ’ τον Παράδεισο».
Ο συμβολισμός είναι προφανής. Η πτώση ενέχει το θάνατο, κατ’ επέκταση το σπέρμα του θανάτου ενυπάρχει στο ανθρώπινο είδος, άρα και το ένστικτο της αυτοκαταστροφής. Κατ’ αντίστιξη με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Τα δύο ένστικτα επομένως συνυπάρχουν παράλληλα, το θέμα είναι ποιο θα επικρατήσει. Τα ποσοστά, οι αναλογίες και δόσεις είναι αυτά που κάνουν τη διαφορά κατά περίπτωση.
Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι πτώση Γενική. Είναι Γενικοί και … Αόριστοι. Συμπεριλαμβάνουν τα πάντα και διαφοροποιούνται ανάλογα με τις περιστάσεις. Επειδή αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, νιώθουν ασφαλείς, έτσι υπερτερεί σ’ αυτούς το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Στο γεγονός συνηγορεί και η αίσθηση ότι ανήκουν κάπου. Είναι παιδιά της εποχής τους, είναι άνθρωποι του κόσμου τούτου, είναι η πλειοψηφία της κοινής γνώμης. Η Γενική της κτητικής αντωνυμίας (δικό μου), παίζει επίσης εδώ ένα ενεργό ρόλο, ώστε η αυτοσυντήρηση να είναι επικρατέστερη.
Η Ονομαστική ουσιαστικά δεν είναι πτώση. Τα ονόματα κλίνονται, δηλαδή, γέρνουν, πέφτουν. Η ονομαστική στέκει όρθια, πριν το όνομα κλιθεί. Επειδή όμως συμπεριλαμβάνεται στις πτώσεις, έστω και σχηματικά, πολλοί άνθρωποι είναι Ονομαστικοί. Είναι εκείνοι που χρησιμοποιούν κατά κόρον την Ονομαστική της προσωπικής αντωνυμίας : «ΕΓΩ!». Είναι νομίζω άχρηστο να επισημάνω ότι οι άνθρωποι αυτού του είδους επιβιώνουν σε κάθε περίπτωση. Το ένστικτο αυτοκαταστροφής εδώ είναι σχεδόν ανύπαρκτο. Οι υπόλοιποι χρησιμοποιούμε την Ονομαστική περιστασιακά. Κυρίως όταν πρόκειται να συστηθούμε: «Είμαι ο… Κάποιος. Χαίρω πολύ!». Το ότι συνήθως σηκωνόμαστε όρθιοι δεν οφείλεται σε λόγους ευγένειας, αλλά στην κρυφή παρόρμηση να επιβάλλουμε το ανάστημά μας. Άλλωστε είπαμε, η Ονομαστική δεν είναι πτώση.
Ελάχιστη δόση του ένστικτου αυτοκαταστροφής μπορούμε να ανιχνεύσουμε και σ’ εκείνους που ανήκουν στην Αιτιατική. Όσοι είναι πτώση Αιτιατική «αιτιώνται», δηλαδή κατηγορούν τους πάντες και τα πάντα. Φταίνε οι συνθήκες, φταίνε οι περιστάσεις, φταίει ο καιρός, φταίνε οι άλλοι, φταίει το κακό το ριζικό τους. Οι ίδιοι δεν ευθύνονται ποτέ και για τίποτα. Για τις πράξεις τους υπάρχει πάντα ένα άλλοθι. Κατά συνέπεια αισθάνονται απενοχοποιημένοι, πράγμα που τους βοηθάει να επιβιώνουν με αρκετή επιτυχία.
Στην Κλητική αλλάζουν οι συσχετισμοί. Εδώ τα ποσοστά αυτοκαταστροφής είναι κάπως υψηλότερα. Εξ αιτίας της χαμηλής αυτοεκτίμησης που έχουν οι Κλητικοί άνθρωποι και της ανημποριάς που τους δέρνει, επιβιώνουν δυσκολότερα. Οι Κλητικοί επικαλούνται συστηματικά τη βοήθεια των άλλων: «Διπλανέ, βοήθησέ με, δε μπορώ μόνος μου…», «Γείτονα, έλα να με σώσεις…», «Αποτέτοιε φίλε μου, τι θα έκανα χωρίς εσένα!». Επειδή καταφέρνουν ωστόσο συχνά να κινούν το ενδιαφέρον και τα φιλανθρωπικά αισθήματα των άλλων, συνολικά ως είδος επιβιώνουν, οπότε και σε αντίξοες συνθήκες δεν κινδυνεύουν να εκλείψουν.
Η Δοτική είναι η κατ’ εξοχήν πτώση. Είναι κατά…πτωση. Λίγοι άνθρωποι είναι Δοτικοί. Γι’ αυτό άλλωστε ελάχιστες είναι οι Δοτικές που έχουν απομείνει σε χρήση στη νεοελληνική γλώσσα. Στη γραμματική δε της νεοελληνικής έχουν ολότελα καταργηθεί. Το φαινόμενο δεν είναι τυχαίο. Η Δοτική ως πτώση δε μπόρεσε να επιβιώσει. Είναι η πτώση της αυτοχειρίας. Οι άνθρωποι της Δοτικής είναι οι ιδανικοί αυτόχειρες. Δίνονται σε όλους και σε όλα, δεν κρατάνε τίποτα για τον εαυτό τους. Ακόμα κι αν δε χρειαστεί να δώσουν άμεσα τη ζωή τους για κάποιο σκοπό, την ξοδεύουν καθημερινά και σπάταλα σ’ ό,τι νομίζουν ότι αξίζει τον κόπο. Αλεξιπτωτιστές σε ελεύθερη πτώση, αφήνονται να τσακιστούν ξεχνώντας την τελευταία στιγμή να τραβήξουν το κορδόνι για ν’ ανοίξει το αλεξίπτωτο.
Η αυτοκαταστροφή είναι εξασφαλισμένη και κάτι παραπάνω από σίγουρη. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αργά η γρήγορα, οι Δοτικοί θα καταφέρουν ν’ αυτοκαταστραφούν. Γεμάτοι ενοχές, διαρκώς αυτοκατηγορούνται ότι δεν έχουν δώσει αρκετά και πάντα υπάρχει ακόμα κάτι που θα έπρεπε να δώσουν και δεν το έκαναν. Εξ αιτίας της στάσης τους αυτής ποτέ δεν εισπράττουν ευχαριστίες. Οι άλλοι θεωρούν ότι οι Δοτικοί είναι… δεδομένοι, οπότε στην παραμικρή παράλειψη σπεύδουν να τους κατηγορήσουν. Έτσι είναι διαρκώς Κατηγορούμενοι.
Αν ήμουν πτώση, θα ήμουν Δοτική.
Δεν υπάρχουν σχόλια: